Jakie konsekwencje grożą pracownikowi za podjęcie nielegalnego zatrudnienia („pracy na czarno”)?
Jeżeli w chwili podjęcia pracy osoba taka była zarejestrowana jako bezrobotna i o podjęciu zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w tym również bez zawarcia umowy o pracę na piśmie lub bez zgłoszenia do ubezpieczenia społecznego (czyli „na czarno”), nie powiadomiła w terminie 7 dni właściwego powiatowego urzędu pracy, podlega ona karze grzywny od 500 zł do 5.000 zł. (art. 119 ust. 2 w związku z art. 74 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy). Grzywnę wymierza sąd na podstawie wniosku o ukaranie złożonego przez inspektora pracy. Zamiast kierowania wniosku o ukaranie do sądu inspektor może ewentualnie zastosować mandat karny w kwocie do 2.000 zł.
Ponadto o ujawnieniu w kontrolowanym zakładzie określonych osób pracujących „na czarno” inspektor pracy zawiadamia urząd kontroli skarbowej. W takim przypadku zachodzi bowiem podejrzenie naruszenia przepisów prawa podatkowego (nieodprowadzanie podatku dochodowego).
Nie ma natomiast konsekwencji karnych dla osoby zatrudnionej za wykonywanie pracy pomimo nieposiadania umowy o pracę zawartej w formie pisemnej lub bez zgłoszenia do ubezpieczenia społecznego. Stosowne obowiązki – zawarcia umowy o pracę na piśmie, dokonania zgłoszenia do ZUS – spoczywają bowiem wyłącznie na pracodawcy (płatniku składek).
